Driekoningen thuis vieren

 

Gabriela de Carvalho

Op vrijescholen wordt Driekoningen gevierd in de klas. De kinderen eten cakejes en drie kinderen vinden daarin een boon. Zij zijn de koningen van die dag, en elke koning heeft een page. De mooie goudkartonnen kroon mag aan het eind van de dag mee naar huis. En als de kinderen geluk hebben wordt voor hen ook het gezongen Driekoningenspelletje opgevoerd, waarin Herodes geen plaatst heeft en alleen het goede wordt verbeeld. Maar hoe kan je thuis vorm geven aan dit mooie feest?

Ook thuis kan je een driekoningenbrood bakken en daar een gedroogde boon in verstoppen. De vinder van de boon is voor die dag de koning en zal zich ook koninklijk moeten gedragen. En natuurlijk mag hij bepalen wat er die avond gegeten wordt! Maar het hoeft niet per se een driekoningenbrood te zijn. Elke taart, cake, tulband of muffin volstaat. En als je geen gedroogde bonen in huis hebt, of je bent bang voor gebroken tanden op de harde boon, werken amandelen ook heel goed! 

Op Vrijeschoolbeweging staat een allerliefst klein Driekoningenvingerspelletje voor de allerkleinsten! 

 

Ook leuk is drie luciferdoosjes beplakken met gekleurd vilt. In de doosjes doe je iets dat overeenkomt met de gave van de betreffende koning. Op de foto is te zien dat in het rode doosje een goudkartonnen ster zit met rood vilt aan de achterkant. De rode koning, koning Melchior, schenkt het rode goud. Zijn gave is wijsheid in het denken.

In het blauwe doosje zit een vilten hart, wat de gevoelswereld symboliseert. Op dit hart is wat geurige olie gedruppeld om de wierrook te symboliseren. Want de blauwe koning Balthazar schenkt het kind wierook. Zijn gave is een rijk gevoelsleven. Maar misschien heb je wel wat wierookstokjes liggen?

In het groene doosje zit een beetje groene bijenwas. De groene koning Kaspar schenkt het kind mirre, een geurige hars dat gebruikt wordt om te balsemen en zalven. Zijn gave is geduld in het willen. Bijenwas is ook een geurend goedje dat kan zalven. 

Stop in het gebak van die dag drie amandelen, de eerste die een amandel vindt mag als eerste een doosje kiezen. Elke koning neemt zijn doosje mee naar de seizoenstafel en schenkt zijn gave aan Jozef, Maria en het kind.  

Jozelf en Maria gaan op de dag na Driekoningen weer op weg, over de seizoenstafel, in hun vlucht naar Egypte. Traditiegetrouw wordt op deze dag de kerstboom afgebroken. Als je hem nog een tijdje in de tuin zet, vol pindaslingers en vetbollen, is hij nog steeds versierd en zijn de vogels er ook nog eens heel blij mee!

De koningen schenken aan het kind eigenlijk wijsheid voor de toekomst. Met grotere kinderen en volwassenen kan het een goed idee zijn om samen te bedenken wat ieder het komende jaar aan de wereld wil 'schenken'. Een vorm goede voornemens, maar dan iets dat niet alleen iets bijdraagt voor jezelf. Misschien wil je minder verspillen, of misschien ga je een opleiding doen die maakt dat je wat gaat bijdragen aan de zorg, of misschien ga je wel meer zingen? Schrijf dat op een briefje en stop het in een doosje. Kijk aan het eind van het jaar of het gelukt is. 

En bedenk: het geeft niet als het niet lukt om Driekoningen op 6 januari te vieren. Als dit doordeweeks valt kan het echt te druk zijn. Vier het dan lekker in het weekend!

Liederen ~ Driekoningen

De ster moet ommegaan

De ster, de ster moet ommegaan.

Wij moeten vanavond nog verder gaan.

Wij moeten vanavond nog verder gaan.

 

HIER is de melodie van dit lied te beluisteren

Daar waren eens drie Koningen

 

Daar waren eens drie Koningen, 

Koningen, Koningen.

Daar waren eens drie Koningen.

 

 De eerste heette Melchior,
Melchior, Melchior.
De eerste heette Melchior.

Hij bracht aan 't Kindje 't rode goud,
't rode goud, 't rode goud.
Hij bracht aan 't Kindje 't rode goud.

De tweede heette Balthasar,
 Balthasar, Balthasar.
De tweede heette Balthasar.

Hij bracht aan 't Kindje wierook zoet,
wierook zoet, wierook zoet.
Hij bracht aan 't Kindje wierook zoet.

De derde heette Caspar goed,
Caspar goed, Caspar goed.
De derde heette Caspar goed.

Hij bracht aan 't Kindje myrrhe,
myrrhe, myrrhe.
Hij bracht aan 't Kindje myrrhe.

 

 HIER is de melodie van dit lied te beluisteren

 

 

 

We three kings of Oriënt are

John H. Hopkins Jr.

 

We three kings of Oriënt are,

bearing gifts we traverse afar.

Field and fountain,

Moor and mountain,

Following yonder star.

 

Refrein:                                            

Oh, star of wonder, star of night!

Star of royal beauty bright!

Westward leading, still proceeding,

guide us to thy perfect light.

 

Melchior:                                                    
Born a King on Bethlehem's plain, 

gold I bring to crown Him again;
King forever, c

easing never. 

Over us all to reign.

Refrein

Balthazar:                                                
Frankincense to offer have I; 

incense owns a Deity nigh;
Pray'r and praising, 

voices raising, 

worshipping God on high.

Refrein

Caspar:                                                       
Myrrh is mine; its bitter perfume 

breathes a life of gathering gloom;
Sorrowing, sighing, 

bleeding, dying, 

sealed in the stone cold tomb.

Refrein

Glorious now behold Him arise; 

King and God and sacrifice;
Heav'n sings 

alleluia, 

alleluia the earth replies.

Refrein

 

HIER is de melodie van dit lied te beluisteren

Lekkere Kerstboom

Lekkere Kerstboom

gevuld met spinazie en kaas

 Ingrediënten:

Twee rollen koelvers bladerdeeg

100 gram naturel roomkaas

225 gram diepvries spinazie

peper en zout

oregano

1 eetl couscous 

125 gr geraspte kaas (of voor wat meer smaak een blokje feta)

sesamzaadjes

 

 

Bereiden:

Verwarm je over voor op 200 ºC en verwarm in de pannetje de spinazie. Laat de spinazie heel goed uitlekken in een zeef.

Rol 1 vel bladerdeeg uit. Snijd met een scherp mesje in de lengte de vorm van een kerstboom uit. Leg de restjes voorzichtig aan de kant, die kun je later nog gebruiken. 

Maak in een kom een mengsel van de spinazie, roomkaas en de couscous (om eventueel vocht van de spinazie op te nemen). Breng op smaak met zout, peper en oregano. 

 

Smeer dit mengsel uit over de bladerdeegkerstboom. Strooi hierover de geraspte kaas of verkruimel de feta er boven. 

 

Leg hier dwars overheen de tweede rol bladerdeeg. Als het goed is bedek je daarmee precies van de punt tot de onderste takken. De restjes van de eerste plak gebruik je om de stam te bedekken. Snijd nu ook de tweede laag bladerdeeg langs de rand van de kerstboom op maat. Snijd uit de restjes bladerdeeg een of meer sterretjes. Een ster kan in de top van de boom.  

 

Snijd met een pizzaroller (of een scherp mes of knip met een schaar) de takken van de boom door een inkeping te maken om de 1,5 cm tot de breedte van de stam. Deze stam wordt smaller naar boven toe. 

 

Draai de takken voorzichtig een paar keer rond. Maak de bovenkant van de kerstboom een beetje nat met wat water en strooi er ruim sesamzaadjes overheen. 

 

 

 Schuif de boom in de over en bak hem 20 tot 30 minuten in de over. Als hij mooi bruin kleurt is hij gaar. Eet smakelijk!

December ~ De zondeval en de verkondiging

 

De samenhang tussen deze twee thema's, de zondeval en de aankondiging aan Maria, is niet overduidelijk. Toch worden zij in de kunst vaker samen gezien, denk bijvoorbeeld aan verschillende werken van Fra Angelico. Al in het Bijbelse verhaal van de zondeval vinden we een aanduiding van een toekomstige verlossing:

"En Ik zal vijandschap zetten tussen u en de vrouw, en tussen uw zaad en haar zaad; dit zal u de kop vermorzelen en gij zult de hiel vermorzelen."

Genesis 3:15

God spreekt deze woorden tot de slang. Deze passage werd al door de vroege kerkvaders geïnterpreteerd als een profetie van de komende Messias. Hij zal het kwaad overwinnen, maar ook de offerdood ondergaan. Op het moment van de catastrofe is er redding. Wat een enorme troost schuilt hierin! Een troost voor het lijden van ons aardse leven en onze zonden. De kracht om kwaad in goed te veranderen is de essentie va God. 

De zondeval en de beginnende verlossing zijn op bovenstaand beeld zo verbonden, dat hieruit blijkt: zij horen samen, de ene gebeurtenis veroorzaakt de andere.

Boven, als in een andere wereld, zien we Adam en Eva in het Paradijs. Twee bomen staan op de voorgrond. De boom des levens, waarvan zij zich tot dusver hebben gevoed, en de boom van kennis, waarvan de vruchten verboden waren. De slang, een symbool van het kwaad, heeft ze al verleid de boom van dichtbij te bekijken. De zondeval begint.

"En de vrouw zag, dat de boom goed was om van te eten, en dat hij een lust was voor de ogen, ja, dat de boom begeerlijk was om daardoor verstandig te worden, en zij nam van zijn vrucht en at, en zij gaf ook haar man, die bij haar was, en hij at."

Genesis 3:6

Direct naast dit beeld is de verdrijving uit het Paradijs te zien. Met het vlammenzwaard in de hand stuurt hij ze weg. Adam en Eva hebben hun nieuwe kleren al aan.

 "En de Here God maakte voor de mens en voor zijn vrouw klederen van vellen en bekleedde hen daarmede."

Genesis 3:21

 Onder dit hele tafereel treffen we een geheel andere stemming. Krachtig en tegelijk voorzichtig, de aarde nauwelijks rakend, nadert de engel Maria. Haar linkerhand is ter hoogte van het hart, luisterend, de rechterhand is vol toewijding uitgestrekt. Het evangelie zegt ons niet dat Maria de engel zag, er wordt enkel nadruk gelegd op het horen. Er ontvouwt zich een prachtig gesprek waarin de engel Maria steeds meer openbaringen laat beleven. Tot ze eindelijk de woorden hoort:

"Heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je overschaduwen. Daarom zal men het kind, dat uit jou wordt geboren, heilig noemen: Zoon van God."

Lukas 1:35

Maria spreekt dan demoedig:

 "Zie hier, ik ben de dienares van de Heer, mij geschiede naar uw woord."

Lukas 1:38

Het gebaar dat Maria met haar armen maakt past bij deze woorden. 

De beide Mariale bloemen  Lelie en Roos, de bron waaruit fris water geschept kan worden (volgens oude overlevering vond de verkondiging plaats bij een bron), de witte schapen op de achtergrond, de witte duif: de kinderen zullen met plezier al deze details opmerken. Het beeld zal hen tot in de Ziel raken. Boven, zoals in een ander rijk: het Paradijs, de zondeval en de verdrijving. Beneden, op de aarde: de beginnende verlossing. De wond die begon met verleiding, vindt het begin van genezing door het woord van God, dat door een mens gehoord en aanvaard is. 

 

        Aankondiging aan Maria 

In de zesde maand werd de engel Gabriël door God gezonden naar een stad in Galilea, genaamd Nazareth, naar een jonge vrouw die verloofd was met een man met de naam Jozef, uit het huis van David; de naam van de jonge vrouw was Maria. De engel kwam bij haar binnen en sprak: Wees gegroet, jij begenadigde, de Heer is met je. Zij werd door dit woord in verwarring gebracht en vroeg zich af wat deze groet betekende. De engel zei haar: Wees niet bevreesd, Maria. Want je hebt genade gevonden bij God. Weet dat je zwanger zult worden en een zoon zult baren; je zult hem de naam Jezus geven. Hij zal groot zijn en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd. De Heer, onze God zal hem de troon geven van David, zijn vader, en hij zal koning zijn over het huis van Jakob, door alle tijden heen en er zal aan zijn rijk geen einde zijn.

        Maria zei tegen de engel: Hoe zal dit zijn, daar ik mij geen man bewust ben? De engel antwoordde haar: Heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je overschaduwen. Daarom zal men het kind, dat uit jou wordt geboren, heilig noemen: Zoon van God. En weet dit: zelfs Elisabeth, jouw nicht, heeft in haar ouderdom een zoon ontvangen; dit is voor haar nu de zesde maand, terwijl zij onvruchtbaar heette te zijn. Want er is geen woord van God dat zonder werking zal blijven. Maria zei:
Zie hier, ik ben de dienares van de Heer, mij geschiede naar uw woord.

Lukas 1:26-38

Vrij vertaald naar "Bildmappe für Kinder" van Brigitte Barz en Gabriela de Carvalho.