Pasen

Lilian van der Stap ~ De opstanding

Palmzondag is het begin van de Stille week. In deze week heeft elke dag zijn eigen verhaal. Pasen en de stille week hebben een hele duidelijke christelijke oorsprong. Deze week verhaalt van de glorieuze intocht van Jezus Christus in Jeruzalem tot de opstanding met Pasen. Deze week volgt heel duidelijk de weg van het oude leven, via de dood, naar het nieuwe leven. In de kerk ligt de nadruk in deze tijd veelal op het lijden dat vooraf gaat aan Pasen, de opstanding zelf krijgt minder aandacht. Vanuit de antroposofie is juist ook die opstanding belangrijk: de opstanding van het ‘ik’, van ons bewustzijn, van nieuwe mogelijkheden. We leggen de uiterlijke schijn af, zoals macht, status, hebzucht en laten dit sterven. Daaruit kan een innerlijk bewustzijn opstaan, medeleven zonder waardeoordeel, liefde voor alles wat leeft. Het één opgeven voor het ander is niet gemakkelijk, daar gaat vaak een vorm van lijden aan vooraf.

 

Op school vieren we dit feest niet heel uitgebreid. Goede vrijdag, de dag van de kruisiging en begrafenis is meestal een vrije dag. De dag er voor is het Witte donderdag, de dag van het laatste avondmaal, is niet heel geschikt voor een uitbundig Paasfeest. 

In de derde klas wordt het Oude Testament behandeld, zij hebben vaak wel een Pesach maaltijd. Pesach is het Joodse lentefeest waarbij de bevrijding van het joodse volk van de slavernij wordt gevierd.

Voor jongere kinderen is de opstanding van Christus eigenlijk nog niet goed te begrijpen. Beelden in opstandingssprookjes worden wel goed opgenomen. Denk aan Roodkapje, Sneeuwwitje of De wolf en de zeven geitjes. En het onderwerp van opstanding in de vorm van de ontluikende natuur vanuit het ogenschijnlijk dode winterse landschap is juist iets wat je met jonge kinderen heel goed kunt vieren. Zo is Pasen, net als Palmpasen, eigenlijk een lentefeest. De naam voor Pasen in Engeland en Duitsland zijn Easter en Ostern. Deze namen zijn afgeleid van Ostara, de godin van de lente en de vruchtbaarheid. 

 

Johanna Schneider ~ Dankjewel Paashaas

Ook het Paasfeest zit weer vol symbolen van nieuw leven. De eieren die we schilderen, zoeken en eten laten zien hoe er iets nieuws kan groeien uit iets wat ogenschijnlijk dood is. Uit de harde schil komt een zacht levend donzen kuikentje. Zowel de eieren als de haas stammen als symbool nog uit de tijd van de Germanen. Het ei gold heel vroeger als iets heiligs, een symbool voor het ontkiemende leven.

De haas vertegenwoordigt ons hoger bewustzijn, ons “hoger ik”. De haas is vruchtbaar en heel onzelfzuchtig. Achtervolgd door jachthonden zal een uitgeputte haas vervangen worden: een andere haas neemt zijn plaats in. De haas heeft geen hol, maar een leger. Veel vogels maken gebruik van de hazenlegers om hier een nest van te maken en eieren uit te broeden. Hier wordt de verbinding van de haas die de eieren verstopt duidelijk. Zo vormt de haas en prachtig symbool voor ons “ik”. Een “ik” om ons aan te spiegelen. In deze periode kunnen wij groeien, weer een verbintenis krijgen met de geestelijke wereld en innerlijk wakker worden. En de haas, die oog heeft voor de noden van een ander en zonder zelfzucht alles doet om een ander te redden laat daarmee eigenschappen zien die ook Jezus Christus worden toegedicht. 

 

Zo is Pasen het feest van de opstanding en het licht worden. Het geeft nieuwe impulsen en nieuwe groeikracht. Niet alleen in de natuur, maar ook in jezelf. Nieuwe dingen zijn in deze periode makkelijker te ontwikkelen. De opstanding va het 'ik' maakt het ons bewust wat we doen en maakt ons sterk voor de komende zomer.

Gevulde Paaskrans

Gevulde Paaskrans

(ca. 35 cm doorsnee, 24 porties)

Denk om de rijstijd en trek een halve dag uit voor deze krans. En laat je niet afschrikken door het recept, het is gemakkelijker dan je denkt! Lees het vooral eerst een keer helemaal door, dan voorkom je verrassingen.

Ingrediënten:

Deeg:

500gr lemairemeel of bloem of half bloem/half volkorenmeel

2 1/4 dl melk, lauwwarm

1/2 eetl gist

75gr harde boter

 1 1/2 theel zout

3 eetl stroop of 50gr suiker

3 eierdooiers of 2 kleine eieren

de geraspte schil van 1/2 citroen of 1 sinaasappel

Vulling:

50gr zeer zachte boter

5 eetl stroop of dunne honing

150gr hazelnoten of amandelen, fijngemalen

1 theel kaneel

1 grote appel (+/- 150gr) geraspt

2 eetl room

100gr krenten of rozijnen, of in stukjes gesneden en ontpitte dadels of abrikozen

eventueel 50gr in stukjes gehakte bittere chocolade

1 aardappel ter grote van een ei, ingepakt in aluminiumfolie

ca. 50gr abrikozenmarmelade of bessengelei

Bereiden:

Doe het meel voor het deeg in een deegkom en maak een kuiltje in het midden (houd ca. 50gr achter om straks het deeg mee te kneden). Los de gist op in de melk en giet dit in het kuiltje. Roer van het midden uit met wat meel tot een slap deegje. Leg hierOP de in zeer dunne plakjes gesneden boter en strooi er het zout op. Laat dit minstens een kwartier staan, tot zich blaasjes in het voordeeg hebben gevormd en het tot tweemaal zijn volume is gerezen.

Ik gebruikte droge gist, 1 zakje, mengde dat wel met de lauwwarme melk en volgde verder ook het recept. Er ontstonden geen blaasjes, en het voordeeg was op dit punt ook niet gerezen, maar later rees het alsnog voldoende. Geen paniek dus.

Roer de eieren met de stroop of suiker romig en roer er ook de citroenschil door. Doe dit op de boter in het kuiltje en roer dit alles tot een glad, nog kleverig deeg. Strooi het achtergehouden meel op het aanrecht en leg hierop het deeg.

Strooi er wat van het meel overheen en kneed alles tot een soepel deeg, dat niet meer aan de handen kleeft. 

Ik had een vrij kleverig deeg, en moest veel meer bloem toevoegen dan de voorgeschreven 50gr, maar dit deed niets af aan de smaak uiteindelijk. 

Doe het terug in de, met bloem bestoven, deegkom en laat het ( in een plastic zak gestopt) tot twee maal het volume rijzen. Als u geen haast heeft kunt u het deeg ook in de koelkast laten rijzen (duurt een paar uur); in koude toestand laat het zich straks gemakkelijker uitrollen. 

Ik maakte het deeg voor het avondeten, en ben er 's avonds pas mee verder gegaan. Hier stond het deeg eerst een tijdje op de vensterbank boven de verwarming, op het eind even in de koelkast voor de nodige kou. 

Vermeng alle ingrediënten (behalve de krenten en de chocola) voor de vulling en laat haar op kamertemperatuur een poos staan. 

Rol het gerezen deeg uit tot een lap van 40x60cm. Bestrijk de lap met de vulling, waarbij u aan één lange en aan de beide korte zijden 1cm deeg vrij laat. 

Strooi de krenten en de chocola op de vulling.

Bestrijk de lange lege rand met water en rol het deeg gelijkmatig maar losjes op en leg het zo, dat de sluiting er onder ligt.

 

Snijd nu de rol met een scherp mes overlangs in twee helften en vlecht deze tot een krans. Ik legde de rol eerst op een stuk bakpapier voor ik begon te snijden. Zo kon ik hem later gemakkelijker -met hulp- op de bakplaat leggen. Doe dit van het midden uit en zó, dat de gesloten kant onder ligt. Leg de krans op de bakplaat en schuif de uiteinden dicht tegen elkaar aan. Probeer deze sluiting met de vingers zo goed mogelijk af te werken.

Voor het rijzen

Na het rijzen

Smeer de helft van de ingepakte aardappel royaal in met boter en druk hem met dit gedeelte stevig in het sluitstuk van de krans. Dek de krans af met vershoudfolie en laat hem nog wat narijzen, bijna tot twee keer het oorspronkelijke volume. Stop rozijnen, die echt bovenop komen te liggen, met een puntig mesje terug in het deeg.

Verwarm de oven voor. 

Bakken: 

Ca. 25 minuten bij 180 °C, onderste richel. Ik bakte hem dit jaar niet op de onderste richel, omdat hij vorig jaar aan de onderkant wat verbrand was. Toen de krans mooi op kleur was legde ik er wat aluminiumfolie over om verdere verkleuring van de bovenkant te voorkomen.

Verwarm de marmelade of gelei (ik gebruikte abrikozenjam)  met een eetlepel water en bestrijk hiermee de nog warme krans. Verwijder de aardappel. Laat de krans op een taartrooster afkoelen en bewaar hem in een taarthoes of stop hem, mét de taartschaal, in een ruime plastic zak. Op een koele plaats (niet de koelkast) blijft hij 2-3 dagen goed. 

Vlak voor het serveren kunt u in het door de aardappel gemaakte holletje een minibloemstukje van de eerste voorjaarsbloemetjes zetten of er een bijzonder mooi geverfd ei inleggen. Snijd dit pronkstuk pas aan tafel in porties. 

Recept uit:

Leven met het jaar ~ Christiane Kutik

Uitgeverij Christofoor 

ISBN: 90 6238 366 1

April ~ De wonderbaarlijke vangst

 

In de evangeliën worden ons enkele ontmoetingen met de herrezen Christus verteld. Een van deze ontmoetingen, die allemaal plaatsvonden tijdens de veertig dagen na Pasen, was de vistocht op het meer van Tiberias, ook wel bekend als de "wonderbaarlijke vangst".

 

       De verschijning bij het meer van Tiberias     

Daarna verscheen Jezus opnieuw aan zijn leerlingen bij het meer van Tiberias. Hij verscheen hun alsvolgt: Simon Petrus en Thomas, die tweeling heet, Nathanaël van Kana in Galilea, de zonen van Zebedeüs en twee andere leerlingen waren bij elkaar. Simon Petrus zei tegen hen: Ik ga vissen. De anderen zeiden tegen hem: Wij gaan met je mee. Zij gingen naar buiten en in de boot. In die nacht vingen zij niets. Toen het al ochtend was geworden, stond Jezus op de oever, maar de leerlingen zagen niet, dat het Jezus was.

     Jezus zegt tegen hen: Kinderen, hebben jullie niets te eten? Zij antwoordden hem: Nee. Hij zei tegen hen: Werp het net uit aan de rechterzijde van de boot en jullie zullen vinden. Zij wierpen het uit en konden het niet meer binnenhalen door de overvloed aan vissen. De leerling die Jezus liefhad, zegt tegen Petrus: Het is de Heer. Zodra Simon Petrus hoorde, dat het de Heer was, trok hij zijn bovenkleed aan, want hij was ontkleed, en sprong in het meer. De andere leerlingen kwamen met de boot, want zij waren niet ver van de oever, ongeveer tweehonderd el, en zij sleepten het net met de vissen mee. 

     Aan land gekomen zagen zij een kolenvuur met vis erop en brood. Jezus zegt tegen hen: Breng de vissen die jullie zojuist hebben gevangen. Simon Petrus ging naar de oever en trok het net aan land, vol grote vissen, honderddrieënvijftig. En hoewel het er zoveel waren, scheurde het net niet. Jezus zegt tegen hen: Kom eten! Maar geen van de leerlingen durfde hem te vragen: Wie ben jij? Zij begrepen, dat het de Heer was. Jezus komt en neemt het brood en geeft het hun en doet hetzelfde met de vis. Dit was al de derde keer dat Jezus aan zijn leerlingen verscheen, nadat hij uit de dood was verrezen.

Johannes 21: 1-14

Bij het begin van Christus' werken op aarde was er ook al een enorme visvangst (Lukas 5: 1-11). Het is erg interessant om deze twee gebeurtenissen met elkaar te vergelijken. Daarbij is goed te bepalen wat overeen komt en ook wat cruciaal anders is. Beide keren visten de discipelen 's nachts, zoals altijd, maar vingen niets. Tijdens de eerste vistocht gooiden ze het net weer in zee terwijl Jezus Christus bij hen in de boot was, deze keer is het belangrijk om in puur vertrouwen op zijn woord te handelen. De eerste keer scheurde het net, nu scheurt het niet, nu kan het de overvloed van de grote vissen weerstaan, het kan de overvloed vasthouden.

De details van een evangelie zijn niet 'zomaar' te interpreteren. Maar hoe meer je je er in verdiept, hoe meer je zult ontdekken wat tot een dieper begrip leidt. Het evangelie is een boek dat we nooit zullen uitputten. 

In deze ontmoetingen met de verrezene kunnen we een aspect van de ervaring zien van het ontwaken uit de nacht. Elke nacht zijn we in het rijk van het spirituele met onze ziel en geestelijk wezen. Onze menselijke inspanningen kunnen daar ook heen gaan om de zegen van de nachtrust te vangen in het dagbewustzijn zonder dat de 'gouden vis' weer wegglijdt. Hiervoor is het belangrijk wat de eerste inhoud is die wordt opgenomen in het ontwakende bewustzijn. Sinds Pasen hebben mensen de nachtrust anders kunnen ervaren en hun ontwaken opnieuw kunnen begrijpen.

Een heel belangrijk verschil tussen de twee vistochten is de plaats waar Christus is. De eerste keer zat hij in de boot, nu staat de verrezen man op de oever. Hij heeft zijn 'locatie' op aarde. Hij is hier op aarde te vinden.

Pasen is een feest van vreugde! De dankbaarheid en vreugde bij de daad van de Zoon van God kunnen niet groot genoeg zijn. In een van zijn gedichten noemt de dichter Novalis Pasen een 'wereldverjongingsfestival'. Het beeld van de visvangst laat ons iets van de vreugde van Pasen ervaren, tot aan de verbaasde vreugde van de discipelen over de overvloed aan vis. Twee van de discipelen houden de boot in evenwicht met hun roeispanen, de anderen kunnen ondertussen goed werk leveren. Johannes herkent diep in zijn hart wie het is aan wie ze de vangst te danken hebben en wie hen nu op de oever opwacht. 

Uit de figuur van Christus op de schildering straalt grote kalmte, een oneindige vrede. Boven hem verschijnt een groot gezicht, gehuld in kleur. Ook dat is het gezicht van Christus. De schilder durfde het aan om de verrezen Christus in menselijke en kosmische maat te schilderen. Hij is de liefdevolle, begripvolle menselijke broeder en tegelijkertijd de Heer van hemel en aarde. De verrezen Christus is te vinden in de nabijheid van de mens en in het hemelse sublieme.

Vrij vertaald naar "Bildmappe für Kinder" van Brigitte Barz en Gabriela de Carvalho.